Eleştiri kuramlarından olan pedagojik eleştiri çeşidi olan sanat eleştirisi açısından, Realist dönemi ressamlardan olan Honore Daumier’in yaptığı “Üçüncü Mevki Vagon” eseri sanat eseri eleştirisine bir örnektir. Sanatçı yaşadığı dönemin sanat anlayışına uygun olarak, sıradan ve alt tabakadan insanların yer aldığı sıradan bir konu gibi tren yolcuğunda gösterdikleri doğal halleri çizmiştir.
Üçüncü Mevki Vagon Tablosunu Kim Yapmıştır?
Honore Dumier, bir Fransız ressam, karikatürist, heykeltıraş sanatçı olup, 26 Şubat 1808 yılında Marsilya’da doğmuştur. Ressamın çoğu eserinde 19. Yüzyıl Fransa’sındaki politik hayat ve sosyal eleştiriler mevcuttur. Çok üretken sanatçı olan Daumier 4000’in üzerinde taş baskı resim üzerinde çalışmalar yapmıştır. Politik kişilere dair karikatürler ve yurttaşlarının davranışlarıyla ilgili eleştirileriyle tanınmış olup maalesef ki ressamlığının değer ölümünden sonra anlaşılmıştır.
Üçüncü Mevki Vagon Tablosu Ne Anlatır?
Eserinde ressam 3. Mevki vagonunda bir grup insanın tren yolculuğunu anlatmaktadır. Burada özellikle bir aile ile ilgilenilmektedir. Bu ailede küçük bir çocuğu merhamet ve şefkatle tutan genç bir anne, düşünceler içinde kendini kaybetmiş olan yorgun, hayattan bıkmış yaşlı bir kadın olan anneanne ve derin, tatlı bir uykuya dalan çocuk.
Resim basit bir güçle ve aynı zamanda çizgi tasarrufu ile yapılmıştır. Resimde vücutlar kilden yapılmış gibi bir görünümde olup hacimli bir yapıdadır. Bu figürler seçkin olmamak ile birlikte sıradan insanların portreleri gibidir.
Aynı zamanda yaşlı kadın olan anneanne resmin en önemli üç karakterlerinden biri konumundadır. Düşünceler içerisinde kaybolan bir ifadeye sahip yüzü oldukça çökmüştür. Yıllar ile birlikte zorlu şartların izinin hissedildiği bir yüz ifadesi mevcuttur. Honore Daumier bu durumun daha iyi anlaşılması için, yaşlı kadın olan anneannenin gözlerini, gözlerimizle buluşturur.
Diğer bir yandan yaşlı kadının giysilerinden alt bir tabaya ait olduğu anlaşılmaktadır. Kucağında tutmuş olduğu sepet ise dikkatleri çekmektedir. Normalde bir ailenin yolculuğa çıkarken yanına alacağı en önemli şeylerden biri gıda maddelerinin bulunduğu yiyecek sepetidir. Ama resimde yaşlı kadının yiyecek sepetini tutuş şekli ibadet edermiş gibi sepetin sapını tutmaktadır.
Sanki sepetin içindeki yiyecek değil de kutsal bir eşya taşıyormuş gibi hissettirmektedir. Resmin ön kısmında sol başta oturan genç kadın, kucağındaki bebeğe duyduğu sevgi, şefkat, sıcaklığı hissettirmektedir.
Kucağında yatan çocuğu sevgi ile kavrayarak, elleriyle yumuşacık bir şekilde zarar vermek istemezcesine tutmaktadır. Kadının başının ön tarafa eğik oluşu ve tek ilgisinin çocuğunun olması tüm bu anlatılanları destekler niteliğindedir. Kadının gözü, tek ilgi noktası çocuğunda olduğu gözükmektedir. Resmin ön planında, yaşlı kadının yanında oturan ve sırtını koltuğa dayayarak, başı yana düşmüş olan bir çocuk görülmektedir.
Resmin ön planında yan yana yalı ve genç kadınlar yanındaki çocuğu görünce, İncil’den bazı sahneler akla gelmektedir. Bu yolculuk aslında bir nevi göç ediş anlamına da gelmektedir. Üçüncü mevki vagonda hem alt hem de orta tabakadan insanlar binmektedir.
Vagondaki bütün kadınların giysileri ve başlarını bağlayış şekilleri alt kültüre ait olup, sıradan bir insan olduklarını anlatmaktadır. Ama sağ arkada bulunan kadının başını bağlayış şekli, Millet’in “Buğday Toplayan Kadınlar” adlı eserinde bulunan kadın figürleri gibidir. Arka planın sağ tarafındaki kadın arkasında duran adam gülerek bir şeyler anlatmaktadır. Vagonda yüzünde değişik bir ifade taşıyan tek kişi bu portrede yer almaktadır.
Honore Daumier bu portrede toplumda çok az kişinin güler yüze sahip olduğunu, az kişilerin güldüğünü ve esprili olduğunu ya da mutlu olduğunu anlatmaya çalışmaktadır. Aynı zamanda bu portrenin dışında olan bütün figürler düşünceli bir şekilde dalmış ve durgun olarak gösterilmektedir.
Sanatçı bir vagonda iç içe ve karşı karşıya oturmuş, başını nereye çevireceğini bilmeyen zaman zamanda gözlerini birbirine takılan sıradan insanların dar ve sıkıntılı sayılacak bir atmosferi hissettirmektedir. Ayrıca sanatçı dikkatleri daha çok alt tabakaya ait olan sorunlu ekonomik durumu iyi olmayan ve ezilmiş sıradan insanlara çevirmemiz gerektiğini istemektedir.
Bu tabloyu inceleyen kişi hem sanat eğitimine hem de genel öğretime önemli katkılar sunabilecektir. Araştırarak, inceleyerek topladığı algıları ve bilgileri sentezleyerek etrafındaki olayı ve nesneleri anlaması ve duyarlılık göstermesi gerektiği düşüncesi gelişecektir. Bu sanat eleştiricisi sayesinde insanlar bakarken görmeyi, görürken algılamayı ve aynı zamanda anlarken açıklamayı yapabileceklerdir.
Üçüncü Mevki Vagon Tablosundan Çıkarılacak Sonuç Nedir?
Sanatçının yapmış olduğu sanat eseri eleştirisinin sanat eğitimine ve genel öğretime önemli derecede katkılar sunacağını söylenebilmektedir. Sanat eseri, inceleyerek ve araştırarak toplamış olduğu tüm algıları ve bilgileri bir arada sentezleyerek kişinin ifade etme gücünü geliştirirken, etrafında oluşan olayları anlaması, duyarlılık göstermesi ve evrensel düşünme yetisinin geliştirileceğini açıklamaktadır.
Üçüncü Mevki Vagon Tablosunda Hangi Renkler Kullanılmıştır?
Honore Dumier kahverengi, sarı, yeşil ve siyah renkleri kullanmıştır.
Üçüncü Mevki Vagon Tablosundaki Renkler Nasıl Kullanılmıştır?
Renkler genel olarak resmin hem ön planındaki alt kısımda açık renkler, hem de arka planındaki üst kısımda koyu renkler tekrar etmektedir. Ayrıca resimde açık ile koyu rengin dengeli bir dağılımı mevcuttur. Ünlü eserler sayılarla boyama setlerimizi de inceleyebilirsiniz.
Üçüncü Mevki Vagon Tablosu Ne Zaman Yapılmıştır?
1862 Yılında, Tuval üzerine yağlı boya tekniği ile yapılmış bir resimdir.
Üçüncü Mevki Vagon Tablosu Nerede?
Bu eser, New York Metropolitan Sanat Müzesi içinde yer almaktadır.
Bir önceki blog yazımıza https://www.wombhobby.com/blog/icerik/dunyanin-en-pahali-10-tablosu linki üzerinden ulaşabilirsiniz.